Son zamanlar kütləvi qida zəhərlənmələrini tez-tez müşahidə edirik. Təbii ki, bu hallar daha çox yaz və yay aylarında müşahidə olunur.
Bu sözləri Demokrat.az-a açıqlamasında qida mütəxəssisi Asim Vəliyev deyib. O bildirib ki, qida zəhərlənməsi, adətən, qida məhsullarında olan zərərli mikroorqanizmlər (bakteriyalar, viruslar, parazitlər) və ya kimyəvi maddələr nəticəsində yaranır:
“Bu zəhərlənmələrin bir neçə səbəbi ola bilər:
Bazarda satılan bəzi qidalar vaxtı keçmiş və ya düzgün saxlanılmamış ola bilər. Bu vəziyyətdə qidalar tez xarab olur və patogen bakteriyalar üçün əlverişli mühit yaradır. Bakteriyaların qida üzərində çoxalması nəticəsində insan orqanizmi zəhərlənə bilir.
Qidaların saxlanılması zamanı temperatur və nəmlik kimi amillər böyük rol oynayır. Əgər qidalar düzgün temperaturda saxlanılmırsa, bu qidaların üzərində zərərli mikroorqanizmlərin çoxalmasına səbəb olur. Bu hal xüsusilə yüksək risk qrupuna aid olan süd və süd məhsulları, ət və ət məhsulları üçün keçərlidir”.
Mütəxəssis həmçinin onu da qeyd edib ki, bazarlarda gigiyena qaydalarına riayət edilməməsi, qidaların çirklənməsinə səbəb ola bilir:
“Satıcıların və ya qidaların təmasda olduğu səthlərin gigiyenasına diqqət yetirilməməsi qidaların mikroorqanizmlərlə çirklənməsinə gətirib çıxarır.
Meyvə və tərəvəzlər üzərində qalan pestisid qalıqları və ya kimyəvi maddələr də zəhərlənməyə səbəb ola bilir. Pestisidlər, məhsulları zərərvericilərdən qorumaq üçün istifadə edilir, lakin düzgün təmizlənmədikdə və ya miqdarına nəzarət edilmədikdə, insan sağlamlığına zərər verə bilir.
Bəzi hallarda qidalar zəhərli maddələrlə çirklənə bilir. Bu maddələr qida zəncirinə təsadüfən daxil ola bilir və bu da zəhərlənmələrə səbəb olur.
Bəzi insanlar müəyyən qidalara qarşı həssas ola bilir və bu onlarda allergik reaksiyalara və ya zəhərlənmə simptomlarına səbəb olur.
Qidaların yanlış bişirilməsi, yuyulmaması və ya çiy istehlak edilməsi də zəhərlənməyə səbəb ola bilir. Məsələn, çiy və ya yaxşı bişirilməmiş ət, pomidor kimi meyvə-tərəvəzlərin düzgün yuyulmaması zəhərlənmə riskini artırır.
İnsanların bazardan aldıqları qidalardan zəhərlənməsinin qarşısını almaq üçün istehlakçılar, satıcılar və aidiyyəti qurumları gigiyena və təhlükəsizlik qaydalarına ciddi riayət etməlidirlər. Qida məhsullarını alarkən onların təzəliyini və saxlanma şəraitini diqqətlə yoxlamaq, qidaları düzgün yumaq və bişirmək, həmçinin məhsulların istehsal və son istehlak tarixlərinə diqqət yetirmək zəhərlənmənin qarşısını almaqda kömək edə bilər”.
- Hüseynli Nərgiz
