Yay mövsümünün vazkeçilməz meyvələrindən biri də qarpızdır.
Qarpızın yeyilməsi üçün ən münasib vaxt iyul-avqust aylarıdır. Təəssüflər olsun ki, bir çox hallarda qarpızdan zəhərlənmə halları baş verir. Qarpızdan zəhərlənmə adətən bir çox hallarda baş verə bilir. Qarpız yetişdirərkən istifadə olunan suvarma suyunda və ya torpaqda olan çirkləndiricilər (məsələn, pestisidlər, ağır metallar) qarpız meyvəsinə keçə və insan sağlamlığına zərər verə bilir.
Qida üzrə ekspert Asim Vəli “Yeni Azərbaycan” – a açıqlamasında bildirir ki, qarpız qabığının xarici səthində mövcud olan mikroorqanizmlər (məsələn, Salmonella, E. coli kimi bakteriyalar) meyvəyə keçə və istehlak edildikdə xəstəliklərə səbəb ola bilir. Onun sözlərinə görə qarpızların yığılması, saxlanması və ya emalı zamanı istifadə olunan avadanlıq və ya emal üsulları gigiyenik deyilsə, mikrob çirklənməsi baş verə bilir: “Qarpız alarkən diqqət etməli olduğunuz bəzi vacib məqamlar var. Qarpızın qabığında çatlar və ya deşiklər varsa, xaricdən mikroorqanizmlərin daxil olma riski arta bilər. Mümkün olarsa, onun necə yığıldığını bilmək zəruridir. Məhsul yığımı gigiyenik və çirklənməmiş şəraitdə aparılmalıdır. Qarpızın qoxusu və dadı təzə və təbii olmalıdır. Həddindən artıq kimyəvi və ya süni dadlar və ya qoxular meyvənin təbii olmadığının əlaməti ola bilər. Qarpızın satıldığı şəraitin təmiz və gigiyenik olduğundan əmin olmalıyıq. Satıcılar gigiyenik şərtlərə və qarpızların düzgün saxlanmasına diqqət edilməlidir. Mikroorqanizmlər və ya toksinlərlə zəhərlənmə adətən qida gigiyenasına məhəl qoymamaq və ya çirklənmiş qidaları istehlak etmək nəticəsində baş verir. Kimyəvi zəhərlənmə pestisidlər, ağır metallar, sənaye üsulu kimyəvi maddələrin çox qəbulu nəticəsində baş verə bilir”.
Mütəxəssis onu da əlavə edib ki, hər hansı bir zəhərlənmə halında, simptomlar yüngüldürsə, ümumiyyətlə simptomların öz-özünə keçəcəyi gözlənilir, ağır hallarda isə bir tibb işçisinə müraciət etmək vacibdir”.
- Hüseynli Nərgiz
