Çexiya bazarında “Schwarzkopf Palette” və “Syoss Professional Performance” saç boyalarının tərkibində Avropa İttifaqında (Aİ) qadağan olunmuş lilial maddəsi aşkar edilib.
Moderator.az-a danışan Qida təhlükəsizliyi Hərəkatının rəhbəri, Sağlam qidalanma mütəxəssisi Məhsəti Hüseynova deyir ki, lilial maddəsinə təkcə saç boyalarında deyil, həmçinin sabunlar, losyonlar, ətirlər, əl kremləri, o cümlədən ətirli şamlar, hava təravətləndiriciləri və paltar üçün kondisionerlərdə də rast gəlinə bilər. Butylphenyl methylpropional (butilfenil metilpropional) kimyəvi maddəsinin daha çox lilial adı ilə tanındığını deyə bilərik:
“Daha çox ətirverici, aromaverici, yumşaldıcı xüsusiyyətinə malik olduğuna görə istifadə olunsa da, Avropa İttifaqı 2022-ci ildən həmin maddənin kosmetik vasitələrdə istifadəsini qadağan edib. Lilial qadağan edilsə də istər elə Avropada da, istər ölkəmizdə də bir çox məhsulların tərkibində istifadə olunduğu qeyd olunmuşdur. Adıçəkilən maddənin qadağan olunmasının səbəbi, dəridə qızartı, qaşınma və allergik reaksiyaların yaratmasilə yanaşı, eyni zamanda hormonal pozulmalara da səbəb olmasıdır. Bir çox insanlarda lilial kəskin allergik reaksiyalara, o cümlədən tənəffüs problemlərinə yol açır. Bu səbəbdən bronxial asma və ümumiyyətlə bronxlarında problem olan insanların, tərkibində bu maddənin olduğu məhsullardan istifadə etməsi tövsiyə olunmur. Uzunmüddətli və davamlı istifadəsi isə konserogen təsir göstərərək, xərçəngə səbəb ola bilər. Maddənin kimyəvi tərkibində olan butil, fenol və metil birləşmələri bu təhlükənin əsas mənbəyidir. Yaxşı olar ki, gənc orqanizm bu kimi boyalardan çox istifadə etməsin. Amma orta yaşlı istifadə edəcəksə, sağlamlığa bu maddənin təsirlərini bildikdən sonra məhsulu alarkən tərkibi bölümünə baxsınlar”.
M.Hüseynova bildirir ki, istifadəçilər daha çox amonyaksız saç boyalarına üstünlük verməlidirlər:
Məsələn, “Schwarzkopf “və “L’Oréal“ kimi markalarda amonyaksız saç boyalarından istifadə edilir. “Excellence” markasında isə lilialdan istifadə olunur, amma “Casting” növü var ki, lilial və amonyakdan istifadə olunmur. Eyni zamanda, bitki tərkibli boyalar, məsələn, xına kimi boyalar da sağlamlıq baxımından daha faydalıdır. Çünki xınada kimyəvi maddələrdən istifadə olunmur və saçı gücləndirərək ona parlaqlıq verir. Ən önəmlisi isə, bu boyalar allergik reaksiyalara səbəb olmur. Bundan əlavə, məhsul alarkən, onun mənşəyinin bəlli olması çox vacibdir. İlk dəfə istifadə olunarsa, dəri testi aparmaq tövsiyə olunur. Həmçinin, məhsulun keyfiyyət sertifikatı olmalı və allergik testdən keçmiş olmalıdır. Tərkibi barədə ətraflı məlumatın üzərində göstərilməsi də vacibdir. Çünki bazarda saxta məhsullar mövcuddur və bu, xüsusilə sağlamlıq problemləri olan və ya zəif orqanizmi olan insanlar üçün riskli ola bilər”.
- Abbaszadə Fidan
